Od dawna wyciągi z części nadziemnych wierzbownicy drobnokwiatowej stosowane są w łagodnym przeroście gruczołu krokowego. Nazwa „łagodny” w odniesieniu do tej postaci przerostu gruczołu krokowego oznacza, że charakter nadmiernego wzrostu tkanki nie posiada cech złośliwości, czyli nie wykazuje zdolności do tworzenia przerzutów. Jest to jednak stan, w którym nieprawidłowy wzrost komórek gruczołu krokowego stale postępuje. Z uwagi na umiejscowienie narządu, którego dotyczy schorzenie, odczuwane dolegliwości związane są z utrudnionym odprowadzaniem moczu z pęcherza moczowego. Chory zauważa konieczność częstszego oddawania moczu, wrażenie niezupełnego opróźnienia pęcherza – co jest zresztą nie tylko subiektywnym odczuciem, ale i rezultatem faktycznego zalegania moczu w pęcherzu. Pojawia się przerywany strumień moczu, łatwiej dochodzi do zakażeń. Główną taktyką nieoperacyjnego leczenia łagodnego przerostu gruczołu krokowego jest zmniejszanie jego rozmiarów w wyniku podawania steroli roślinnych o działaniu antyandrogenowym, a także hamowanie procesu zapalnego, który towarzyszy przerostowi i komplikuje jego przebieg. Wśród roślin zawierających składniki o takim działaniu jest kilka surowców egzotycznych jak np. palma sabalowa, z której pozyskuje się owoce (Sabal fructus) i śliwa afrykańska dostarczająca kory (Pruni africani cortex). Z surowców pochodzenia krajowego na uwagę zasługują: korzeń pokrzywy (Urticae radix), nasiona dyni (Cucurbitae semen) i właśnie ziele wierzbownicy (Epilobii herba). Do głównych składników identyfikowanych w wyciągach z nadziemnych części wierzbownicy należą: oenoteina B (substancja o charakterze garbnikowym, dimeryczna pochodna kwasu elagowego) i glikozydy flawonolowe [2 – 7], a także sterole roślinne [2]. Według danych literaturowych wyciągi z wierzbownicy wykazują działanie antyutleniające i przeciwzapalne [4-9], a także przeciwbakteryjne [9]. Istnieją także doniesienia na temat hamowania proliferacji hormonozależnych nowotworów gruczołu krokowego i obniżenia wydzielania PSA (markera nowotworowego) a także hamowaniu aktywności arginazy przez składniki czynne wierzbownicy, głównie enoteinę B [4].
Mechanizm działania składników wyciągów z wierzbownicy polega na hamowaniu enzymu 5-alfa-reduktazy, odgrywającego ważną rolę w procesie syntezy androgenów. Oenoteina B hamuje także aktywność enzymów odgrywających istotną rolę w procesie zapalnym – lipooksygenazy i hialuronidazy [3], a także cyklooksygenazy-1. Biorąc pod uwagę mechanizm działania składników wierzbownicy, potwierdzony wynikami badań, dostępnych w literaturze można uznać, że preparatu na bazie tego surowca mogą być bardzo skutecznym środkiem łagodzącym przypadłości związane z łagodnym przerostem gruczołu krokowego. Wyciągi z wierzbownicy stosowane są doustnie.
Literatura