Komary, meszki, muchy, pszczoły, osy, szerszenie i kleszcze mogą być dla nas nie tylko dokuczliwe, ale i niebezpieczne. Możemy się na nie natknąć w lesie, ogrodzie, na łące, ale także w domu, gdzie pojawiają się zwabione przyciągającymi zapachami i kolorami. Do zabezpieczenia domu idealne są moskitiery, natomiast na bliskie spotkania za zewnątrz musimy być odpowiednio przygotowani. Dlatego, z konieczności korzystamy z różnego rodzaju odstraszaczy, czyli repelentów. Należą do nich preparaty zawierające specjalne związki chemiczne (powszechnie dostępne w postaci kremów, płynów, aerozoli), jak również urządzenia wytwarzające światło czy dźwięki mające na celu odstraszanie owadów.
Należy jednak pamiętać, że jeśli chcemy stworzyć pewnego rodzaju barierę ochronną – kompozycję antyowadową w strefie wypoczynku – na balkonie, tarasie czy w ogrodzie, musimy zagwarantować zarówno odpowiednią ilość roślin jak i różnorodność gatunków. Dodatkowo, rośliny odstraszające owady działają intensywniej przy wyższej wilgotności powietrza, a także w miejscach bardziej osłoniętych, stąd przed ich wysadzeniem trzeba dokładnie przemyśleć układ gatunków i ich docelowe stanowisko.
Tabela. 1. Rośliny odstraszające owady
Komary | Osy | Meszki | Muchy | Kleszcze |
Kocimiętka | Mięta | Pelargonia bluszczolistna | Eukaliptus | Kocimiętka |
Pelargonia | Eukaliptus | Pelargonia rabatowa | Lawenda | Rozmaryn lekarski |
Mirt | Piołun | Lawenda | Trawa cytrynowa | Złocień |
Bazylia |
| Mięta pieprzowa | Pelargonia rabatowa | Drzewo herbaciane |
Tymianek |
| Bodziszek | Mięta | Lawenda |
Mięta |
| Heliotrop | Tymianek | Wrotycz |
Liście pomidora |
|
| Bez czarny |
|
Turówka wonna |
|
| Orzech włoski |
|
Eukaliptus |
|
|
|
|
Aksamitka |
|
|
|
|
Lawenda |
|
|
|
|
Komarzyca |
|
|
|
|
Trawa cytrynowa |
|
|
|
|
Złocień |
|
|
|
|
Pierwsza linia obrony - olejki eteryczne
W celu odstraszenia owadów, olejki eteryczne stosowane są zarówno samodzielnie, jak również jako składniki gotowych produktów.
Warto szczególnie zwrócić uwagę na łatwo dostępne i skuteczne w walce z owadami olejki eteryczne:
UWAGA!!!
Należy pamiętać, że „naturalny” nie oznacza „bezpieczny”.
Olejki eteryczne są silnie działającymi substancjami i nie należy aplikować nierozcieńczonych olejków bezpośrednio na skórę.
Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku dzieci (poniżej 3. roku życia) oraz kobiet w ciąży. Większość olejków eterycznych nie jest dla nich zalecana, ewentualnie należy najpierw skonsultować używanie określonego olejku z lekarzem. Ponadto nie należy stosować olejków regularnie i należy zmniejszać ilość używaną jednorazowo. Jako środka odstraszającego komary można ich używać tylko w przypadku narażenia na pogryzienie, ale absolutnie nie codziennie.
Dodatkowo przed zakupem warto sprawdzić czy mamy do czynienia z naturalnymi olejkami eterycznymi otrzymywanymi z roślin, a nie ich sztucznymi odpowiednikami, opisywanymi jako „olejek zapachowy” czy „kompozycja zapachowa”, które mogą zawierać pochodne ropy naftowej i inne składniki groźne dla zdrowia.
Literatura:
1.Ansari M.A., Vasudevan P., Tandon M., Razdan R.K. Larvicidal and mosquito repellent action of pepper- mint (Mentha piperita) oil. Bioresource Technol., 2000, 71, 267-271.
2.Chokechaijaroenporn, O., Bunyapraphatsara, N., & Kongchuensin, S. (1994). Mosquito repellant activities of Ocimum volatile oils. Phytomed 135-139.
3.Dyrektywa Komisji Europejskiej (2010/51/UE z dnia 11.08.2010 r.)
4.Maia, M.F. & Moore, S. J. Plant-based insect repellents: a review of their efficacy, development and testing. Malaria Journal, 2011, 10, S11.
5.Narahash i, T., Frey, J. M., Ginsburg, K. S. and Roy, M. L., Toxi-col. Lett, 1992,429–436.
6.Park B.S., Choi W.S., Kim J.H., Kim K.H., Lee S.E. Monoterpenes from thyme (Thymus vulgaris) as potential mosquito repellents. J Am Mosq Control Assoc- Mar, 2005, 21, 80-3.
7.Świerczyńska-Krępa M. Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja).
Strona internetowa:
1.https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59318,wstrzas-anafilaktyczny-anafilaksja
2.http://info.achs.edu/blog/bid/316901/Top-5-Ways-to-Check-Quality-of-Essential-Oils-Gas-Chromatography-GC-Mass-Spectometry-MS-Latin-Organoleptic-Testing-Knowing-Your-Supplier
3.https://dziecisawazne.pl/naturalne-sposoby-na-komary-i-inne-owady